تصور کنید، چقدر عالی می‌شد اگر می‌توانستید ذهن کامپیوتر خودرو خود را بخوانید، درست مانند کاری که یک مکانیک با ابزارهای در دستش تحلیل مشکلات موتور را انجام می‌دهد.
کامپیوتر خودرو چیست؟
کامپیوتر خودرو که با نام‌های ایسیو (ECU) یا یونیت کنترل الکترونیکی نیز شناخته می‌شود، مغز متفکر خودروهای امروزی است. این قطعه کوچک، نقشی حیاتی در عملکرد صحیح و بهینه خودرو ایفا می‌کند.
وظایف کامپیوتر خودرو
کنترل و مدیریت موتور: کامپیوتر خودرو با دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف، وظایف متعددی مانند تنظیم زمان جرقه‌زنی، میزان پاشش سوخت، کنترل دور موتور و دمای موتور را بر عهده دارد.
کنترل سیستم‌های دیگر: کامپیوتر خودرو علاوه بر موتور، وظیفه کنترل سیستم‌های دیگری مانند گیربکس اتوماتیک، سیستم ترمز ضد قفل (ABS)، سیستم کنترل پایداری (ESP) و سیستم تهویه مطبوع را نیز بر عهده دارد.
تشخیص و عیب‌یابی: کامپیوتر خودرو به طور مداوم عملکرد سیستم‌های مختلف را رصد می‌کند و در صورت بروز مشکل، با روشن کردن چراغ چک موتور یا ذخیره کدهای خطا، راننده را از وجود مشکل آگاه می‌کند.
مزایای استفاده از کامپیوتر خودرو
بهبود عملکرد موتور: کامپیوتر خودرو با تنظیم دقیق پارامترهای مختلف موتور، به افزایش راندمان، قدرت و گشتاور موتور کمک می‌کند.
کاهش مصرف سوخت: کامپیوتر خودرو با تنظیم دقیق میزان پاشش سوخت، به کاهش مصرف سوخت و آلایندگی خودرو کمک می‌کند.
افزایش ایمنی: کامپیوتر خودرو با کنترل سیستم‌های ایمنی مانند ABS و ESP، به افزایش ایمنی رانندگی کمک می‌کند.
عمر طولانی‌تر موتور: کامپیوتر خودرو با کنترل دقیق موتور، به افزایش عمر مفید موتور و سایر اجزای خودرو کمک می‌کند.
انواع کامپیوتر خودرو
امروزه از انواع مختلف کامپیوتر خودرو در خودروهای مختلف استفاده می‌شود. برخی از رایج‌ترین انواع کامپیوتر خودرو عبارتند از:
• ECU موتور: این نوع کامپیوتر وظیفه کنترل و مدیریت موتور را بر عهده دارد.
• ECU گیربکس: این نوع کامپیوتر وظیفه کنترل و مدیریت گیربکس اتوماتیک را بر عهده دارد.
• ECU ترمز ABS: این نوع کامپیوتر وظیفه کنترل سیستم ترمز ضد قفل را بر عهده دارد.
• ECU سیستم تهویه مطبوع: این نوع کامپیوتر وظیفه کنترل سیستم تهویه مطبوع را بر عهده دارد.
علائم خرابی کامپیوتر خودرو
• روشن شدن چراغ چک موتور
• بد کار کردن موتور
• افزایش مصرف سوخت
• مشکل در استارت خوردن خودرو
• خاموش شدن ناگهانی خودرو
سیستم OBD یا On-board diagnostics چیست؟
یک نوع پورت تحلیل‌کننده داده‌های کامپیوتر است که دیاگ به آن وصل می‌شود.
سیستم OBD داده های جمع آوری شده را تجزیه و تحلیل می کند تا اطمینان حاصل کند که موتور و سایر اجزای حیاتی به طور مطلوب کار می کنند. در صورت تشخیص هرگونه بی نظمی یا مشکل بالقوه، یک چراغ هشدار روی داشبورد – “چک موتور” را فعال می کند. علاوه بر این، OBD کدهای خاصی (کدهای عیب یابی تشخیصی یا DTC) را ذخیره می کند که منشا خرابی را مشخص می کند.
از سال ۱۹۹۶ به بعد، تمام خودروهای مدرن، کامیون‌های سبک، شاسی‌بلندها و مینی ون‌هایی که در آمریکای شمالی به فروش می‌رسید، باید دارای یک کانکتور برای تشخیص داخلی می‌بود. این محصول در دو نسخه در بازار رایج شد.
(OBD-II) چیست؟
یک پورت می‌باشد که زیر فرمان یا داشبورد تعبیه شده است که به کامپیوتر خودرو متصل می‌شود.
دیاگ مخفف کلمه Diagnostic به معنی عیب یابی است. دیاگ در واقع یک دستگاه است که برای عیب یابی و بررسی مشکلات خودرو به کار می رود. این دستگاه به کامپیوتر خودرو (ECU) متصل می شود و اطلاعات مختلفی را از آن دریافت می کند. این اطلاعات شامل کدهای خطا، پارامترهای موتور و عملکرد سیستم های مختلف خودرو می باشد.
انواع دیاگ
• دیاگ ساده: این نوع دیاگ فقط می تواند کدهای خطا را از کامپیوتر خودرو بخواند.
• دیاگ پیشرفته: این نوع دیاگ علاوه بر خواندن کدهای خطا، می تواند پارامترهای موتور و عملکرد سیستم های مختلف خودرو را نیز نمایش دهد.
• دیاگ مولتی برند: این نوع دیاگ می تواند برای عیب یابی خودروهای مختلف از برندهای مختلف استفاده شود.
• دیاگ تخصصی: این نوع دیاگ برای عیب یابی خودروهای یک برند خاص طراحی شده است.
کاربردهای دیاگ
• عیب یابی و تشخیص مشکلات خودرو: دیاگ می تواند برای تشخیص مشکلات مختلف خودرو مانند مشکلات موتور، گیربکس، ترمز، سیستم تعلیق و سیستم های برقی به کار رود.
• تنظیم پارامترهای موتور: دیاگ می تواند برای تنظیم پارامترهای موتور مانند زمان جرقه زنی، میزان پاشش سوخت و دور موتور به کار رود.
• پاک کردن کدهای خطا: دیاگ می تواند برای پاک کردن کدهای خطا از کامپیوتر خودرو به کار رود.
• ریست کردن کامپیوتر خودرو: دیاگ می تواند برای ریست کردن کامپیوتر خودرو به کار رود.
مزایای استفاده از دیاگ
• صرفه جویی در زمان و هزینه: دیاگ می تواند به مکانیک ها کمک کند تا مشکلات خودرو را سریعتر و دقیق تر تشخیص دهند و در نتیجه در زمان و هزینه تعمیرات صرفه جویی شود.
• افزایش دقت تعمیرات: دیاگ با ارائه اطلاعات دقیق، به مکانیک ها کمک می کند تا تعمیرات را با دقت بیشتری انجام دهند.
• جلوگیری از بروز مشکلات: دیاگ با تشخیص زودهنگام مشکلات، می تواند از بروز مشکلات جدی تر و پرهزینه تر جلوگیری کند.
معایب دیاگ
• هزینه اولیه: دستگاه‌های دیاگ می‌توانند قیمت بالایی داشته باشند.
• نیاز به دانش فنی: استفاده از دستگاه دیاگ نیاز به دانش فنی و مهارت دارد.
• عدم تشخیص همه عیوب: دیاگ قادر به تشخیص همه عیوب خودرو نیست.
• خطای انسانی: در صورت استفاده نادرست از دستگاه دیاگ، احتمال بروز خطای انسانی وجود دارد.
خطاهای دیاگ
• کدهای خطای نادرست: گاهی اوقات دیاگ ممکن است کدهای خطای نادرست یا گمراه‌کننده را نمایش دهد.
• عدم تطابق کدها: کدهای خطای دیاگ ممکن است با عیب واقعی خودرو مطابقت نداشته باشند.
• مشکلات مربوط به دستگاه دیاگ: نقص فنی در دستگاه دیاگ نیز می‌تواند منجر به بروز خطا در تشخیص عیوب خودرو شود.
نحوه استفاده از دیاگ
• مرحله اول: دیاگ را به کامپیوتر خودرو متصل کنید.
• مرحله دوم: دستگاه دیاگ را روشن کنید.
• مرحله سوم: مدل و نوع خودرو را انتخاب کنید.
• مرحله چهارم: عملکرد مورد نظر را انتخاب کنید (مانند خواندن کدهای خطا، تنظیم پارامترهای موتور یا پاک کردن کدهای خطا).
• مرحله پنجم: اطلاعات نمایش داده شده توسط دستگاه دیاگ را بررسی کنید.
• مرحله ششم: در صورت نیاز، با توجه به اطلاعات دیاگ، اقدام به تعمیر خودرو کنید.
نکاتی در مورد استفاده از دیاگ
• استفاده از دیاگ نیاز به دانش و تخصص دارد.
• استفاده از دستگاه دیاگ غیراستاندارد می تواند به کامپیوتر خودرو آسیب برساند.
• قبل از استفاده از دیاگ، دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنید.
• در صورت عدم آشنایی با نحوه استفاده از دیاگ، به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.
از این‌که بابت خواندن این مقاله وقت گذاشتید بسیار سپاسگزاریم. ضمنا شما می توانید از مطالب زیر که در حوزه تکنولوژی خودرو در جت پارت نگاشته شده بهره بیشتری ببرید:
تجهیز خودروهای داخلی به ردیاب خودرو
نویسنده: پدرام مسکرها
