قصه برند پروتون: از طلوع در مالزی تا چالش‌های جهانی

آغاز برند پروتون در سایه هژمونی ژاپن

در سال 1983، زمانی که صنعت خودروسازی مالزی تحت تسلط برندهای ژاپنی بود، پروتون به عنوان اولین خودروساز ملی این کشور متولد شد. برند پروتون با همکاری میتسوبیشی ژاپن پا به عرصه وجود گذاشت و در اولین گام، به مونتاژ و تولید مدل‌های میتسوبیشی در خاک مالزی پرداخت.

داستان تولد پروتون: طلوع یک خودروساز ملی در مالزی

دولت مالزی در تاسیس و حمایت از پروتون نقشی کلیدی داشت. هدف از تاسیس این برند، ایجاد استقلال در صنعت خودروسازی مالزی، ارتقای سطح تکنولوژی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید بود.

محرک‌های اولیه دولت مالزی

عوامل متعددی در تاسیس پروتون نقش داشتند:

• سیاست‌های حمایتی دولت: دولت مالزی با ارائه مشوق‌های مالی و تسهیلات قانونی، به رشد پروتون کمک کرد.
• نیاز به استقلال: مالزی به دنبال رهایی از وابستگی به برندهای خارجی و ایجاد یک برند ملی در صنعت خودروسازی بود.
• انتقال تکنولوژی: همکاری با میتسوبیشی، فرصتی برای انتقال دانش فنی و تکنولوژی روز دنیا به مالزی را فراهم کرد.

گام‌های نخست:

پروتون با مونتاژ مدل‌های میتسوبیشی مانند لنسر کار خود را آغاز کرد. در ادامه، پروتون به تدریج به طراحی و تولید خودروهای ملی خود با استفاده از دانش فنی و پلتفرم‌های میتسوبیشی روی آورد.

نقش دولت مالزی:

• ارائه مشوق‌های مالی و تسهیلات قانونی؛
• تعیین سیاست‌های کلی و استراتژیک؛
• حمایت و هدایت پروتون در مسیر توسعه؛

نقش میتسوبیشی:

• انتقال دانش فنی و تکنولوژی
• ارائه پلتفرم‌ها و موتورهای خودرو
• همکاری در طراحی و تولید خودروهای اولیه

خواندن مقالات زیر شاید برای شما جالب باشد:

ظهور غول خودروسازی چین: چری

نخستین روزهای برند خودروسازی نیسان

تشکیل هلدینگ پروتون:

در سال 1983، هلدینگ پروتون با مشارکت دولت مالزی و میتسوبیشی تاسیس شد. این هلدینگ، مسئولیت مدیریت و هدایت شرکت‌های مختلف زیرمجموعه پروتون را بر عهده دارد.

مهاتیر محمد، نخست وزیر وقت مالزی، از جمله شخصیت‌های کلیدی در تاسیس پروتون بود. وی به عنوان حامی اصلی این پروژه، نقشی مهم در جلب حمایت‌های دولتی و هدایت پروتون در مسیر توسعه ایفا کرد.

چیزی که پروتون را منحصر به فرد می کند، منشأ آن به عنوان زاییده فکر دکتر ماهاتیر محمد، چهارمین نخست وزیر مالزی است. ماهاتیر در زمان استعفای خود در سال 2003 یکی از باسابقه ترین رهبران آسیا بود. در طول 22 سال سلطنت خود، ماهاتیر و دولتش چندین تغییر اساسی در نهادهای مالزی ایجاد کردند و میراث او هنوز در نهادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی فعلی منعکس شده است. . یکی از بحث برانگیزترین برنامه های اقتصادی که او از آن حمایت کرد، پروژه ملی خودرو بود که بر اساس آن پروتون تأسیس شد.

زمانی که ماهاتیر تصمیم گرفت اقتصاد مالزی را صنعتی کند، به غرب نگاه نکرد، بلکه به سمت شرق – ژاپن – چرخید. او مدل توسعه اقتصادی ژاپن را اتخاذ کرد که بر مشارکت عملی دولت در اقتصاد تاکید دارد. برای تشکیل پروتون، او میتسوبیشی موتورز ژاپنی را به عنوان شریک سرمایه گذاری مشترک انتخاب کرد و طی دو سال پروتون وسایل نقلیه خود را که در واقع نسخه لنسر میتسوبیشی بودند، عرضه کرد.

برای اطمینان از وجود مشتریان برای خودروهای پروتون، دولت تعرفه واردات را افزایش داد و خرید واردات خارجی را بسیار گران کرد. همچنین پروتون را به تامین کننده رسمی تقریباً تمام وسایل نقلیه مسافربری دولتی تبدیل کرد. تحت سیاست های حفاظتی ماهاتیر، پروتون رشد کرد تا بر بازار داخلی تسلط یابد. با این حال، نتوانست در به دست آوردن فناوری مورد نظر از شریک ژاپنی خود یا توسعه توانایی بقای مستقل و رقابت مؤثر، به ویژه در بازار بین المللی، موفق شود!

به طور خلاصه، پروتون حاصل همکاری و مشارکت دولت مالزی و شرکت میتسوبیشی است. تیمی متشکل از متخصصان و سیاستمداران از هر دو طرف، در تاسیس و هدایت این برند نقش داشتند.

نوآوری و تنوع پروتون

برند پروتون در طول دهه‌های 1990 و 2000، با معرفی مدل‌های جدید و متنوع، سبد محصولات خود را گسترش داد. این برند در کنار خودروهای سدان و هاچ‌بک، به تولید خودروهای شاسی‌بلند و اسپرت نیز روی آورد.

پروتون ساگا

اولین محصول ملی برند پروتون، پروتون ساگا بود که در سال 1985 معرفی شد. این خودرو با استقبال گسترده‌ای در مالزی روبرو شد و به نمادی از موفقیت پروتون در مسیر خودکفایی تبدیل شد.

چالش‌ها و فراز و نشیب‌ها پروتون

با وجود موفقیت‌های چشمگیر، پروتون در سال‌های اخیر با چالش‌هایی مانند افزایش رقابت، مشکلات اقتصادی و نوسانات ارزی روبرو بوده است. این چالش‌ها، پروتون را به اتخاذ تدابیری مانند بازنگری در استراتژی‌های خود، برون‌سپاری برخی از فعالیت‌ها و تمرکز بر بازارهای صادراتی سوق داده است.

دوره‌ای جدید(جیلی و پروتون)

در سال 2017، گروه جیلی چین به عنوان سهامدار اصلی پروتون معرفی شد. این اتفاق، نقطه عطفی در تاریخ پروتون محسوب می‌شود و نویدبخش دوره‌ای جدید از همکاری‌های بین‌المللی و ارتقای سطح تکنولوژی و کیفیت محصولات این برند است.

انواع مدل‌های خودرو پروتون

شرکت پروتون در طول تاریخ خود، مدل‌های متنوعی از خودروها را در کلاس‌های مختلف تولید کرده است. برخی از محبوب‌ترین مدل‌های پروتون عبارتند از:

• پروتون ساگا: اولین محصول ملی پروتون که در سال 1985 معرفی شد. این خودرو در کلاس سدان‌های کامپکت قرار دارد و به دلیل قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول، به محبوبیت بالایی در مالزی و سایر کشورهای جهان دست یافت.

• پروتون ویرا: این خودرو که در سال 1993 معرفی شد، در واقع نسخه ارتقا یافته و مدرن‌تر پروتون ساگا است. پروتون ویرا در کلاس سدان‌های سایز متوسط قرار دارد و از امکانات و تجهیزات بیشتری نسبت به پروتون ساگا بهره می‌برد.

• پروتون جن 2: این خودرو که در سال 2004 معرفی شد، در کلاس هاچ‌بک‌های کامپکت قرار دارد. پروتون جن-2 به دلیل طراحی اسپرت و جوان‌پسند، مورد استقبال نسل جوان در مالزی و سایر کشورهای جهان قرار گرفت.

• پروتون پرسونا: این خودرو که در سال 2007 معرفی شد، در واقع نسخه سدان پروتون جن-2 است. پروتون پرسونا از نظر فنی شباهت‌های زیادی به پروتون جن-2 دارد، اما از نظر طراحی بدنه و فضای داخلی، تفاوت‌هایی بین این دو خودرو وجود دارد.

• پروتون اِکس‌اورا: این خودرو که در سال 2012 معرفی شد، در کلاس سدان‌های کامپکت قرار دارد. پروتون اِکس‌اورا از طراحی مدرن و امکانات رفاهی و ایمنی قابل قبولی بهره می‌برد و به عنوان یکی از پرفروش‌ترین مدل‌های پروتون در سال‌های اخیر شناخته می‌شود.

• پروتون پریوِ: این خودرو که در سال 2013 معرفی شد، در کلاس شاسی‌بلندهای کامپکت قرار دارد. پروتون پریوِ از طراحی مدرن و امکانات رفاهی و ایمنی قابل قبولی بهره می‌برد و به عنوان یکی از پرفروش‌ترین مدل‌های پروتون در سال‌های اخیر شناخته می‌شود.

• پروتون ایکس70: این خودرو که در سال 2018 معرفی شد، در کلاس شاسی‌بلندهای متوسط قرار دارد. پروتون ایکس70 از طراحی مدرن و امکانات رفاهی و ایمنی پیشرفته‌ای بهره می‌برد و به عنوان یکی از پرچمداران برند پروتون شناخته می‌شود.

• پروتون سAGA MC2: جدیدترین مدل پروتون که در سال 2022 معرفی شد. این خودرو در واقع نسخه فیس‌لیفت و ارتقا یافته پروتون ساگا است که از طراحی مدرن‌تر، امکانات رفاهی و ایمنی بیشتر و پیشرانه‌های جدید بهره می‌برد.

علاوه بر مدل‌های ذکر شده، پروتون در طول تاریخ خود، مدل‌های دیگری را نیز تولید کرده است که برخی از آنها به دلیل عدم موفقیت در بازار، به تولید انبوه نرسیده‌اند.

خودروهای پروتون موجود در بازار ایران

پروتون ویرا، پروتون ایمپین و پروتون جن 2 بخشی از خودروهای تولیدی این برند در ایران هستند که پیش از تحریم ها توسط شرکت زاگرس خودرو مونتاژ می‌شدند.

چشم‌انداز آینده پرتون

پروتون با اتکا به سابقه طولانی خود، تعهد به نوآوری و همکاری با شرکای قدرتمند بین‌المللی، به دنبال حفظ جایگاه خود در بازار داخلی مالزی و افزایش سهم خود در بازارهای جهانی است.

آغاز یک سفر:

تاسیس پروتون، نقطه عطفی در تاریخ صنعت خودروسازی مالزی بود. این برند با اتکا به تعهد، نوآوری و همکاری‌های بین‌المللی، به دنبال فتح قله‌های موفقیت در عرصه جهانی است.